کبگانیان: تغییر آزمون دکتری 1402 مسئله مهمی است؛ دانشگاه ها از نحوه پذیرش ناراضی هستند.
تغییر آزمون دکتری ۱۴۰۲ از کجا مطرح شد؟
آزمون دکتری ۱۴۰۲ احتمالا با تغییراتی همراه خواهد که در این گزارش اختصاصی پی اچ دی نیوز ( PhdNews.ir ) به آن پرداخته شده است.
برای داوطلبانی که قصد ثبت نام در کنکور دکتری سال جدید را دارند، اطلاع داشتن از آخرین تغییرات آزمون دکتری تخصصی بسیار مهم است. پی اچ دی نیوز علاوه بر انتشار اخبار و اطلاعیه های ثبت نام آزمون دکتری ۱۴۰۲ ، سعی می کند گزارش های از وضعیت تغییر قوانین آزمون دکتری و شکایت های حقوقی از این آزمون را نیز منتشر نماید.
تا یادمون نرفته : داوطلبان کنکور دکتری ۱۴۰۲ اینستاگرام پی اچ دی نیوز را دنبال نمایند. (توجه داشته باشید که آدرس اینستاگرام پی اچ دی نیوز بصورت دقیق phdnews.ir می باشد که به تازگی برای انتشار اخبار کنکور دکتری ۱۴۰۲ راه اندازی شده است.)
درباره تغییر آزمون دکتری ۱۴۰۲ ، در گفت‌وگو با رئیس «ستاد نقشه جامع علمی کشور» سوال زیر مطرح شد:
آیا آزمون دکتری ۱۴۰۲ تغییر اساسی خواهند داشت؟
این سئوال زمانی مطرح شد که دکتر کبگانیان از اجرایی شدن تغییرات در کنکور سراسری برای دانش آموزان خبر داده بود که در پاسخ به داوطلبان آزمون دکتری ۱۴۰۲ نیز اشاره شد. دکتر کبگانیان با تاکید بر مهم بودن تغییرات آزمون دکتری گفت:
در مورد این آزمون‌ها قرار است سیاست‌هایی را طراحی کنیم و با همکاری مجلس این موضوع را جلو می‌بریم. خصوصاً تغییر در آزمون دکتری مسئله مهمی است چراکه اکثر دانشگاه‌ها سیستم کنونی را بهینه نمی‌دانند و از نحوه پذیرش ناراضی هستند.
مصاحبه با دکتر کبگانیان
به گزارش پی اچ دی نیوز، اولین جلسه اجرایی سازی کنکور ۱۴۰۲، هفته گذشته در ستاد نقشه جامع علمی کشور برگزار شد و وزیر علوم، وزیرآموزش و پرورش و وزیر بهداشت کارگروه های را برای این تغییرات، تشکیل دادند.
در ادامه به اینکه چرا دانشگاه ها از نحوه پذیرش دانشجو دکتری، ناراضی هستند خواهیم پرداخت.
علت ناراضی بودن دانشگاه ها در پذیرش دانشجو دکتری چیست؟
با وجود اینکه مصوبه‌ای برای چگونگی سنجش و پذیرش دانشجو وجود دارد، دانشگاه همیشه تمایل داشتند با شیوه خود دانشجوی مورد نظرشان را برای دوره دکتری، پذیرش کنند.
طبق این مصوبه، نمره نهایی قبولی در دوره دکتری چطور محاسبه می شود؟
- مرحله اول: 50 درصد آزمون کتبی (آزمون متمرکز)
- مرحله دوم: 50 درصد نمره مصاحبه (20 درصد سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری و 30 درصد مصاحبه علمی و سنجش علمی)
در ارتباط با نحوه محاسبه نمره قبولی در دکتری بخوانید : سهم کنکور دکتری نسبت به مصاحبه دکتری به تفکیک دکتری آموزشی و پژوهش محور
در نهایت میانگین نمره مرحله اول و مرحله دوم محاسبه می شود و بر اساس ظرفیت اعلام شده دانشگاه، بالاترین نمرات پذیرش می شوند.
از نظر دانشگاه ها مصوبه پذیرش دانشجو دکتری چه مشکلی دارد؟
برای روشن تر شدن این مسئله، فرض کنید یک دانشگاه برای رشته ای 5 نفر ظرفیت اعلام کرده باشد، در صورتی که فقط 3 نفر وارد مرحله مصاحبه شده باشند، عملا مصاحبه خنثی می شود و دانشگاه موظف است هر 3 نفر را پذیرش کند.
در حالی که ممکن است دعوت شدگان به مصاحبه دکتری از پایه و سابقه علمی لازم برخوردار نباشند و فقط در کلاس های کنکور دکتری ، روش های تست زنی را آموخته باشند تا رتبه خوبی در آزمون دکتری کسب کنند.
بنابراین دانشگاه ها تمایل دارند بتوانند مرحله اول آزمون دکتری را خنثی کنند اما راه حل فعلی دانشگاه ها برای پذیرش دانشجوی دکتری چیست؟
برای اینکار ، بند دیگری نیز در این مصوبه وجود دارد که دانشگاه ها می توانند با استناد به همین بند یک حدنصاب قبولی برای دعوت به مصاحبه دکتری (مرحله دوم آزمون دکتری) در نظر بگیرند. این بند می گوید:
تعیین حدنصاب سنجش علمی از سوی موسسات برای ورود داوطلبان به مرحله دوم الزامی است. این حدنصاب می‌تواند برای کل موسسه یک مقدار واحد یا به تفکیک هر کدرشته‌محل متفاوت باشد و حدنصاب علاوه‌بر اطلاع‌رسانی عمومی به سازمان نیز اعلام شود.
بند «ه» مصوبه پذیرش دانشجو دکتری
به این شکل، دانشگاه ها یک حدنصاب نیز برای نمره قبولی مصاحبه دکتری درنظر می گیرند که خود را مجبور به پذیرش همه افراد دعوت شده، نکنند.
در این صورت نمره آزمون متمرکز به میزان ۵۰ درصد در قبولی داوطلب اعمال نقش نخواهد کرد و از لحاظ قانونی مغایر با مصوبه پذیرش دانشجو است!
داوطلبان آزمون دکتری می توانند برای پیگیری اخبار دکتری ۱۴۰۲ صفحات اجتماعی پی اچ دی نیوز را دنبال کنند:
- اخبار آزمون دکتری ۱۴۰۲ را در اینستاگرام پی اچ دی نیوز
- اخبار دکتری در توئیتر پی اچ دی نیوز
- صفحه لینکدین پی اچ دی نیوز
خبر مرتبط : زمان ثبت نام آزمون دکتری ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳
داستان سردرگم شدن داوطلبان آزمون دکتری
استقلال دانشگاه‌ها در پذیرش دانشجو، باعث ایجاد نگرانی و از آن بیشتر ناامیدی متقاضیان پر تلاش و با رزومه علمی خوب در دانشگاه‌های برند می شود.
در ادامه به داستان شکایت ها از شیوه اجرای آزمون دکتری پرداخته شده است و در انتهای گزارش نیز به بررسی میزان جدی بودن برگزاری آزمون دکتری اختصاصی توسط دانشگاه ها برای پذیرش دانشجو خواهیم پرداخت.
اولین شکایت؛ داوطلبی که از شیوه اجرایی آزمون دکتری به دیوان عدالت اداری شکایت کرد
با شکایت یکی از داوطلبان آزمون دکتری ۹۷ به دیوان عدالت اداری، درباره بند 11 شیوه‌نامه اجرایی آزمون ورودی دوره دکتری، که توسط سازمان سنجش تصویب شده بود، موضوع بررسی شد و براساس رای صادرشده بند 11 این شیوه‌نامه ابطال شد.
در این رای که به دلیل اعمال تعیین حدنصاب توسط دانشگاه تبریز در سال ۹۷ صادر شد، آمده است:
با عنایت به اینکه مطابق حکم ماده 5 قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال1394 پذیرش نهایی در مقطع دوره‌های دکتری تخصصی به شیوه آموزشی و پژوهشی براساس تاثیر 50 درصدی آزمون سازمان سنجش و تاثیر 50 درصدی نمره مصاحبه در دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد و اختیار مقرر برای شورای سنجش و پذیرش دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها به شرح بند «ت» ماده 3 قانون صدرالذکر، صرفا ناظر به تعیین نصاب قبولی درمرحله سنجش عمومی است، ولی دانشگاه تبریز برای قبولی در مرحله دوم نصاب تعیین کرده است، به‌طوری که داوطلب درصورت عدم کسب نصاب مذکور حتی درصورت کسب نمره بالای کتبی از طی مراحل پذیرش محروم می‌شود، بنابراین بند 11 شیوه‌نامه اجرایی آزمون ورودی دکتری سال 1397 سازمان سنجش و آمـوزش کشور موجب محدودیت حکم فوق‌الذکر قانونگذار شده و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سـال 1392 از تـاریخ تصویب ابطال می‌شود.
رای دیوان عدالت اداری
این رای توانست یک سال از اعمال ترازهای مدنظر دانشگاه ها، جلوگیری کند اما پس از مدتی دانشگاه ها دوباره به رویه قبلی بازگشتند که با اعتراض برخی داوطلبان دوره دکتری همراه بود.
اعلام ترازها توسط دانشگاه ها پس از این اتفاق افتاد که سازمان سنجش دستورالعملی (۱۳۹۸/۲/۲۵) برای دانشگاه ها فرستاد تا بتوانند دوباره حدنصاب مرحله دوم را همانند سال های گذشته قرار دهند.
دستورالعملی که دوباره به دانشگاه ها اجازه قانونی تعیین حدنصاب برای مرحله دوم آزمون دکتری را داد
سازمان سنجش آموزش کشور در دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ به امضای شخص رئیس سازمان و با استحضار وزیر علوم، تحقیقات و فناوری که از طریق پرتال سازمانی برای دانشگاه ها ارسال می شود خطاب به روسای دانشگاه ها و مؤسسات پذیره دانشجو در آزمون دکتری ۱۳۹۸ تصریح می کند که توجه مهم بند ۱۰ مرقوم در صفحه ۵ شیوه‌نامه اجرایی حذف گردیده و دانشگاه ها می توانند بسان سنوات گذشته حد نصاب مرحله دوم قرار داده و آن را در مهلت مقرر به سازمان اعلام کنند.
اخبار مرتبط با نتیجه کنکور دکتری و مرحله انتخاب رشته:
- زمان اعلام نتایج اولیه آزمون دکتری 1401 : نتایج آزمون دکتری 1401
- زمان انتخاب رشته آزمون دکتری 1401: زمان انتخاب رشته دکتری ۱۴۰۱
شکایت داوطلب حقوق عمومی برای ابطال دستورالعمل سازمان سنجش
در متن خواسته این شاکی آمده است:
این تصمیم خلاف قانون و رای هیات عمومی دیوان موجب تضییع حق بسیاری از داوطلبان آزمون دکتری ۹۸ شده است که بنده نیز از آن جمله هستم. چه اینکه دانشگاه امام صادق(ع) اگرچه در اطلاعیه های دکتری و مصاحبه حد نصابی اعلام و مشخص نکرده بود اما نهایتاً حد نصاب نمره ۲۵ را برای مرحله دوم اعمال کرد و از پذیرش اینجانب که در مرحله دوم حائز نمره ۲۲/۸۰ شده بودم و با وجود اینکه در حال حاضر ۲ ظرفیت از ۵ ظرفیت گرایش حقوق عمومی آن دانشگاه خالی است، سر باز زده و در کارنامه ارائه شده توسط سازمان سنجش نیز حد نصاب تمامی دانشگاه ها اعمال شده است.
بخشی از متن درخواست ابطال دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور
پاسخ ها به این شکایت از آزمون دکتری توسط سازمان سنجش
پاسخ سازمان سنجش به شکایت مطرح شده بسیار طولانی است که در زیر خلاصه ای از آن لیست شده است:
- شکایت شاکی قابل رسیدگی در هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیست.
- دیوان عدالت اداری صلاحیت مصوبه دانشگاه امام صادق را ندارد چون این دانشگاه دولتی نیست.
- نامبرده از سوی هیات مرکزی گزینش دانشجو دانشگاه، واجد صلاحیت تحصیل در دانشگاه امام صادق تشخیص نداده است.
و همینطور پاسخ مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم به این شکایت:
- دانشگاه امام صادق و هم سازمان سنجش دارای شخصیت حقوقی مستقل هستند و طرح دعوا به طرفیت این وزارت فاقد وجاهت قانونی می باشد.
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در مورد تعیین حدنصاب برای نمره مصاحبه دکتری
در نهایت دیوان عدال اداری رای زیر را برای تعیین حدنصاب نمره مصاحبه دکتری صادر کرد.
با عنایت به اینکه مطابق حکم مادۀ ۵ قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور مصوب سال ۱۳۹۴ پذیرش نهایی دانشجو در مقطع دکتری تخصصی به شیوه آموزشی ـ پژوهشی براساس تاثیر ۵۰ درصدی آزمون سازمان سنجش و تاثیر ۵۰ درصدی نمره مصاحبه در دانشگاه ها صورت می گیرد و اختیار مقرر برای شورای مربوط به شرح بند «ت» ماده ۳ قانون صدرالذکر، صرفاً ناظر به تعیین نصاب قبولی در مرحله سنجش عمومی است، بنابراین حکم مقرر در بخشنامه شماره ۹۸۴۴ـ ۱۳۹۸/۲/۲۵ رئیس سازمان سنجش آموزش کشور که براساس آن مقرر شده مؤسسات پذیرنده دانشجو در آزمون ورودی دوره دکتری می توانند نسبت به اعلام حدنصاب نمره مرحله دوم (مصاحبه علمی، سنجش عملی و بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی) اقدام نمایند، مغایر با حکم ماده ۵ قانون سنجش پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور و مفاد رای شماره ۱۸۴۲ـ ۱۳۹۷/۹/۲۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری است و مستند بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می شود.
رای شماره ۷۳۷ مورخ ۱۴۰۰/۳/۲۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری
خبر مرتبط : شکایت با موضوع عدم برگزاری تکمیل ظرفیت دکتری
حدنصاب برای نمره مصاحبه دکتری ۱۴۰۲
بر اساس رای شماره ۷۳۷ مورخ ۱۴۰۰/۳/۲۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری، «دستورالعمل شماره ۹۸۴۴ مورخ ۱۳۹۸/۲/۲۵ سازمان سنجش آموزش کشور» مبنی بر تعیین حد نصاب برای نمره مصاحبه (مصاحبه علمی، سنجش عملی و بررسی سوابق آموزشی و پژوهشی) در آزمون دکتری مغایر قانون شناخته و ابطال شد.
داوطلبانی که برای اولین بار در کنکور دکتری شرکت می کنند، ممکن است با تاثیر حدنصاب قبولی دکتری دانشگاه ها آشنا نباشند. برای درک این موضوع پیام داوطلب رتبه ۵ کنکور دکتری را بخوانید:
بنده با رتبه 5 در دانشگاه تهران قبول نشدم و آخرین فرد پذیرفته شده 4 بود این در حالی بود که دانشگاه 7 نفر اعلام ظرفیت کرده بود. چرا ؟ چرا؟
داوطلب کنکور دکتری سال ۹۸
خوشبختانه از سال ۱۴۰۰ به بعد، با رای دیوان عدالت اداری (که بالاتر به آن اشاره شد)، تعیین حدنصاب قبولی نهایی دکتری توسط دانشگاه، غیر قانونی محسوب می‌شود.
داوطلبان آزمون دکتری ۱۴۰۲ می توانند با دنبال کردن اخبار پی اچ دی نیوز، از نحوه اجرا و رضایت مصاحبه شوندگان ۱۴۰۱ باخبر شوند و برای مصاحبه دکتری ۱۴۰۲ آماده شوند.
امکان واگذاری شیوه پذیرش دکتری به دانشگاه ها چقدر جدی است؟
به گزارش پی اچ دی نیوز ، طرحی در معاونت آموزشی وزارت علوم در خصوص پذیرش دانشجو دکتری در سال های جدید در حال تدوین است. ذاکری، رییس دانشگاه علم و صنعت در مورد این طرح عنوان کرده است:
در این طرح عنوان شده نحوه پذیرش دانشجوی دکتری از سیستم سراسری خارج و آزمون های اختصاصی در دانشگاه ها اجرا شود و به نوعی شیوه پذیرش تغییر پیدا کند.
ذاکری، رییس دانشگاه علم و صنعت، ۳۰ آبان ۱۳۹۹
گفتنی است همکنون دانشگاه ها موظف به پر کردن ظرفیت های خود در مقطع دکتری هستند.